Cổ phiếu là một loại chứng khoán biểu thị sự sở hữu của một người đối với một phần vốn của một công ty. Khi Nhà đầu tư mua cổ phiếu, Nhà đầu tư trở thành cổ đông của công ty đó và có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng và nhận được lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của công ty. Trong bài viết chúng tôi sẽ chia sẻ về cổ phiếu là gì?, những điều cần biết khi đầu tư cổ phiếu tại Việt Nam.
1. Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại chứng khoán được nhiều Nhà đầu tư tham gia nhất, cổ phiếu được coi là tài sản xác nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành và được phát hành dưới dạng chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Chỉ công ty cổ phần mới có quyền phát hành cổ phiếu (theo (khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019), khoản 1 Điều 121 Luật Doanh nghiệp 2020). Cổ phiếu phải bao gồm các nội dung chủ yếu sau đây:
- Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của công ty;
- Số lượng cổ phần và loại cổ phần;
- Mệnh giá mỗi cổ phần và tổng mệnh giá số cổ phần ghi trên cổ phiếu;
- Họ, tên, địa chỉ liên lạc, quốc tịch, số giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với cổ đông là cá nhân; tên, mã số doanh nghiệp hoặc số giấy tờ pháp lý của tổ chức, địa chỉ trụ sở chính đối với cổ đông là tổ chức;
- Chữ ký của người đại diện theo pháp luật của công ty;
- Số đăng ký tại sổ đăng ký cổ đông của công ty và ngày phát hành cổ phiếu;
- Nội dung khác theo quy định tại các điều 116, 117 và 118 của Luật này đối với cổ phiếu của cổ phần ưu đãi.
2. Phân loại cổ phiếu?
Theo khoản 1, 2 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020, có 02 loại cổ phiếu như sau:
- Cổ phiếu thường (cổ phiếu phổ thông): Dùng để xác định quyền sở hữu của các cổ đông. Người nắm giữ cổ phiếu này sẽ có quyền quản lý và kiểm soát công ty hay tham gia vào các cuộc họp HĐQT, cũng như bỏ phiếu quyết định vào các vấn đề lớn của công ty.
- Cổ phiếu ưu đãi: Người nắm giữ có thể nhận ưu đãi về cổ tức và quyền biểu quyết hay được hoàn lại phần vốn góp.
Riêng với cổ phần ưu đãi thì theo Khoản 2 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định cổ phần ưu đãi gồm các loại sau:
- Cổ phần ưu đãi cổ tức: là cổ phần được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phần phổ thông hoặc mức ổn định hằng năm theo khoản 1 Điều 117 Luật Doanh nghiệp 2020. Cổ tức được chia hằng năm gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng.
- Cổ phần ưu đãi hoàn lại: là cổ phần được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của cổ phần ưu đãi hoàn lại và Điều lệ công ty theo khoản 1 Điều 118 Luật Doanh nghiệp 2020.
- Cổ phần ưu đãi biểu quyết: là cổ phần phổ thông có nhiều hơn phiếu biểu quyết so với cổ phần phổ thông khác; số phiếu biểu quyết của một cổ phần ưu đãi biểu quyết do Điều lệ công ty quy định theo khoản 1 Điều 116 Luật Doanh nghiệp 2020.
Lưu ý: Chỉ có cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông và cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi mới có quyền biểu quyết trong Đại hội đồng cổ đông.
3. Đặc điểm của cổ phiếu?
Cổ phiếu có một số đặc điểm chủ yếu sau đây:
- Mỗi cổ phiếu đều có giá trị ban đầu được xác định bằng tiền hay còn gọi là mệnh giá cổ phiếu. Một số công ty nước ngoài ban hành Luật quy định về mệnh giá tối thiểu của cổ phiếu. Tuy nhiên tại các công ty Việt Nam thì Luật doanh nghiệp không quy định về vấn đề này. Giá trị thực tế của cổ phiếu được xác định bởi hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty và các yếu tố thị trường khác.
- Cổ phiếu là một loại giấy tờ có giá trị xác nhận tư cách chủ sở hữu cổ phần cũng như tư cách là một thành viên trong công ty cổ phần. Vì thế cổ phiếu không có tính giới hạn. Thời hạn của cổ phiếu sẽ gắn liền với sự tồn tại của doanh nghiệp phát hành.
- Cổ phiếu có đặc điểm nổi bật nữa đó là: cổ phiếu là một loại tài sản được lưu thông trên thị trường. Tài sản này có thể được chuyển nhượng qua lại giữa nhiều người khác nhau trên thị trường chứng khoán.
4. Tại sao nên đầu tư cổ phiếu?
Lợi nhuận cao trong dài hạn
Khi nắm giữ cổ phiếu thực chất là Nhà đầu tư đang sở hữu một phần doanh nghiệp. Mức lợi nhuận Nhà đầu tư thu được khi gửi tiết kiệm là cố định và chỉ khoảng 6-7%/năm, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng trung bình của các Công ty trên thị trường cổ phiếu là 20%/năm.
Việc của Nhà đầu tư là chọn ra những công ty có tiềm năng tăng trưởng cao để mua cổ phiếu của các công ty đó, khi công ty làm ăn có lãi sẽ trả cổ tức cho nhà đầu tư, hoặc khi giá cổ phiếu tăng lên, Nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận từ chênh lệch giá mua cổ phiếu và giá bán cổ phiếu.
Cổ phiếu là tài sản thanh khoản cao nhất chỉ sau tiền mặt
Thanh khoản được định nghĩa là khả năng chuyển đổi thành tiền của một tài sản. Khi buôn bán mặt hàng nào đó, Nhà đầu tư chỉ có thể tiêu thụ được hàng khi có nhiều người muốn mua hoặc bán những mặt hàng tương tự. Thị trường chứng khoán là nơi tập trung rất nhiều những người mua và bán các mặt hàng chứng khoán.
Nhu cầu mua cổ phiếu hay bán của Nhà đầu tư sẽ được đáp ứng trong thời gian ngắn bởi những người tham gia thị trường (khớp lệnh giao dịch ngay lập tức), cổ phiếu của Nhà đầu tư có thể chuyển thành tiền mặt nhanh chóng.
Cổ phiếu là kênh đầu tư linh hoạt
Nhà đầu tư không cần tích lũy nhiều tiền mới có thể bắt đầu đầu tư cổ phiếu như khi đầu tư vào bất động sản, so với một căn nhà 1 tỷ đồng, Nhà đầu tư chỉ cần vài triệu đồng là đã có thể mua bán cổ phiếu trên thị trường. Nhà đầu tư có thể tham khảo tham gia đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền.
Nhà đầu tư cũng không phải chờ vài tháng hay vài năm để khoản tiền của Nhà đầu tư sinh lời như gửi tiết kiệm, thời gian tối thiểu mà Nhà đầu tư cần để nắm giữ một cổ phiếu là 2 ngày, khi cổ phiếu đã tăng giá như kỳ vọng, Nhà đầu tư có thể bán bất cứ lúc nào.
5. Cách tham gia đầu tư cổ phiếu ở Việt Nam?
Bước 1: Để tham gia đầu tư cổ phiếu, Nhà đầu tư cần phải mở tài khoản giao dịch tại Công ty chứng khoán.
Mở tài khoản chứng khoán tại VPS chưa bao giờ dễ dàng đến thế. Nhà đầu tư chỉ cần 3 phút để đăng ký và có thể giao dịch ngay sau khi tạo tài khoản online thành công.
Nhà đầu tư khi mở tài khoản chứng khoán tại VPS và nhập mã giới thiệu 6327 hoặc K255 sẽ được hỗ trợ phần mềm robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích chứng khoán Dchart. Đây là hai sản phẩm phân tích giúp nhà đầu tư nâng cao lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro khi đầu tư chứng khoán.
Bước 2: Chuyển tiền vào tài khoản cổ phiếu
Tại VPS, Nhà đầu tư có thể dễ dàng nộp – rút – chuyển tiền nhanh chóng, thuận tiện với dịch vụ thanh toán kết nối Thu Chi tự động với rất nhiều ngân hàng hàng đầu. Xem hướng dẫn chuyển tiền tại đây
Bước 3: Giao dịch, đặt lệnh và tham gia đầu tư cổ phiếu tại VPS
Nhà đầu tư có thể tham khảo cách giao dịch và tham gia đầu tư chứng khoán tại VPS từ A-Z tại đây
6. 4 điểm lưu ý trước khi đầu tư cổ phiếu
a. Mệnh giá cổ phiếu
Theo khoản 2 Điều 13 Luật Chứng khoán 2019, mệnh giá cổ phiếu, chứng chỉ quỹ chào bán ra công chúng là 10 nghìn đồng. Mệnh giá của trái phiếu chào bán ra công chúng là 100 nghìn đồng và bội số của 100 nghìn đồng. Như vậy, mệnh giá cổ phiếu là 10.000 đồng. Các sàn giao dịch cổ phiếu sẽ quy định giá mức giá tối thiểu mà Nhà đầu tư phải bỏ ra khi tham giao dịch cổ phiếu.
b. Mua bán cổ phiếu ở đâu?
Việc mua bán cổ phiếu sẽ được thực hiện thông qua sàn giao dịch chứng khoán. Điều kiện bắt buộc để mua bán cổ phiếu thông qua sàn chứng khoán là phải có tài khoản tại một công ty chứng khoán (Khoản 1 Điều 6 Thông tư 120/2020/TT-BTC). Bởi vậy, nhà đầu phải liên hệ với một trong những công ty chứng khoán được thành lập hợp pháp để mở tài khoản. Tham khảo nên mở tài khoản chứng khoán ở công ty nào?.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc tại mỗi công ty chứng khoán nhà đầu tư chỉ được mở 01 tài khoản (ngoại trừ các trường hợp quy định tại các khoản 4, 5, 6, 7, 8 Điều 6, Điều 9, Điều 10 và Điều 11 Thông tư 120/2020/TT-BTC).
Hiện nay, đa số các công ty chứng khoán mở tài khoản miễn phí. Các công ty chứng khoán sẽ hỗ trợ, hướng dẫn Nhà đầu tư mà không thu bất kỳ chi phí nào và không có quy định gì về việc phải nộp bao nhiêu tiền vào tài khoản chứng khoán. Tuy nhiên, người giao dịch phải đáp ứng điều kiện là đủ 18 tuổi trở lên theo đúng quy định về năng lực trách nhiệm dân sự và đủ đáp ứng tham gia giao dịch.
Sau khi có tài khoản thì có thể tham gia giao dịch mua bán cổ phần đã niêm yết thông qua sàn giao dịch chứng khoán. Các Công ty chứng khoán sẽ hỗ trợ và hướng dẫn nhà đầu tư thao tác mua – bán cổ phần đã niên yết thông qua việc khớp lệnh trên website hoặc phần mềm.
c. Thuế, phí phải đóng khi mua bán cổ phiếu
Khi giao dịch cổ phiếu cũng như giao dịch các loại hàng hoá khác, nếu có phát sinh thu nhập từ việc mua bán cổ phiếu, cá nhân phải chịu các loại thuế, phí như trong bài viết sau đây: Cách tính phí giao dịch cổ phiếu
d. Nên mua bán cổ phiếu hay trái phiếu?
Cổ phiếu và trái phiếu đều được mua bán trên thị trường chứng khoán và đều có rủi ro về giá do quy định cung cầu quyết định. Cổ phiếu thường là công cụ đầu tư ngắn hạn, trái phiếu thì được nắm giữ trong thời gian lâu hơn.
Lợi nhuận do cổ phiếu mang lại sẽ lớn hơn nhưng đi kèm với đó là mức độ rủi ro. Trái phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn vì lãi suất cố định và họ thường có lợi nhuận thấp hơn. Do đó, việc nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu phụ thuộc vào khả năng tài chính, thời gian cần thu hồi vốn và mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư.
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ về cổ phiếu là gì? và những điều cần biết khi đầu tư tại Việt Nam, hy vọng bài viết của chúng tôi giúp ích cho Nhà đầu tư, hãy chia sẻ bài viết cho chúng tôi.
Nhà đầu tư quan tâm tới dịch vụ chứng khoán khác của chúng tôi như phần mềm chứng khoán, robot chứng khoán, dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Youtube chứng khoán,… hãy truy cập website nududo.com hoặc hotline 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.