Cổ phiếu ưu đãi là khái niệm khá lạ lẫm với nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là so với cổ phiếu phổ thông. Tìm hiểu cổ phiếu ưu đãi là gì? và sự khác nhau giữa hai loại cổ phiếu ngay dưới đây.

I. Cổ phiếu ưu đãi là gì?

1. Khái niệm cổ phiếu ưu đãi?

Cổ phiếu ưu đãi là một loại chứng khoán mà người sở hữu loại cổ phiếu này cũng là cổ đông của công ty hoặc tổ chức, sở hữu đặc điểm giống như cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thông thường).

Tuy nhiên, cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu ưu đãi sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn cổ đông phổ thông như có quyền ưu tiên hơn khi chia sẻ thu nhập của công ty, nghĩa là họ được trả cổ tức trước cổ đông phổ thông, quyền thanh toán cũng được ưu tiên hơn cổ phiếu thường khi thanh lý tài sản nếu công ty phá sản.

2. Phân loại cổ phiếu ưu đãi

Hiện nay, cổ phiếu ưu đãi được chia làm 4 loại cổ phiếu chính, bao gồm:

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết
Cổ phiếu ưu đãi hoàn loại
Cổ phiếu ưu đãi khác do Điều lệ công ty hoặc tổ chức quy định

Nhà đầu tư đăng ký mở tài khoản chứng khoán tại VPS sẽ được sử dụng sản phẩm phần mềm robot chứng khoán Dstock và phần mềm chứng khoán Dchart. Hai công cụ này sẽ là trợ thủ đắc lực hỗ trợ nhà đầu tư trong việc tìm kiếm điểm mua/bán cổ phiếu.

3. Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết, đặc biệt là khi nhà đầu tư sở hữu 2 loại cổ phiếu ưu đãi là cổ phiếu ưu đãi cổ tức và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Vì vậy, khi một công ty bầu chọn hội đồng quản trị hoặc biểu quyết bất kỳ chính sách nào của công ty, các cổ đông ưu đãi sẽ không có quyền lên tiếng trong đại hội của công ty.

Trên thực tế, cổ phiếu ưu đãi có chức năng tương tự như trái phiếu vì với cổ phiếu ưu đãi, các nhà đầu tư thường được đảm bảo một khoản cổ tức cố định vĩnh viễn. Lợi tức cổ tức của cổ phiếu ưu đãi được tính bằng số tiền của cổ tức chia cho giá của cổ phiếu.

Phép tính thường dựa trên mệnh giá trước khi cổ phiếu ưu đãi được chào bán. Nó thường được tính theo tỷ lệ phần trăm của giá thị trường hiện tại sau khi bắt đầu giao dịch. Điều này khác với cổ phiếu phổ thông, có cổ tức thay đổi được công bố bởi hội đồng quản trị và không bao giờ được đảm bảo. Trên thực tế, nhiều công ty hoàn toàn không chia cổ tức cho cổ phiếu phổ thông.

4. Lợi ích của cổ phiếu ưu đãi cho nhà đầu tư

Giống như trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi cũng có mệnh giá chịu ảnh hưởng của lãi suất. Khi lãi suất tăng, giá trị của cổ phiếu ưu đãi giảm và ngược lại. Tuy nhiên, với cổ phiếu phổ thông, giá trị của cổ phiếu được điều chỉnh bởi cung và cầu của các thành viên tham gia thị trường.

Trong một đợt thanh lý, các cổ đông ưu đãi có yêu cầu lớn hơn đối với tài sản và thu nhập của công ty. Điều này đúng trong thời kỳ tăng trưởng của công ty, khi công ty dư thừa tiền mặt và quyết định phân phối tiền cho các nhà đầu tư thông qua cổ tức.

Cổ tức của loại cổ phiếu này thường cao hơn so với cổ phiếu phát hành cho cổ phiếu phổ thông. Cổ phiếu ưu đãi cũng được ưu tiên hơn cổ phiếu phổ thông, vì vậy nếu công ty không trả cổ tức, thì trước tiên công ty phải thanh toán bất kỳ khoản nợ nào cho cổ đông ưu đãi trước khi thanh toán cho cổ đông phổ thông.

Không giống như cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi cũng có một tính năng gọi vốn cho phép người phát hành có quyền mua lại cổ phiếu từ thị trường sau một thời gian xác định trước.

Các nhà đầu tư mua cổ phiếu ưu đãi có cơ hội thực sự để những cổ phiếu này được sở hữu lại với tỷ lệ mua lại tương ứng với mức phí bảo hiểm đáng kể so với giá mua của họ. Thị trường cổ phiếu ưu đãi thường dự đoán các đợt gọi lại và giá có thể được đặt mua tương ứng.

II. So sánh sự khác nhau giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông

Cổ phiếu phổ thông đại diện cho cổ phần sở hữu trong một công ty và là loại cổ phiếu mà hầu hết mọi người đầu tư. Khi mọi người nói về cổ phiếu, họ thường đề cập đến cổ phiếu phổ thông. Trên thực tế, phần lớn cổ phiếu được phát hành theo hình thức này.

Cổ phiếu phổ thông đại diện cho một yêu cầu về lợi nhuận (cổ tức) và trao quyền biểu quyết. Các nhà đầu tư thường nhận được một phiếu bầu trên mỗi cổ phiếu sở hữu để bầu ra các thành viên hội đồng quản trị, những người giám sát các quyết định quan trọng của ban lãnh đạo.

Do đó, cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông có khả năng thực hiện quyền kiểm soát đối với các vấn đề quản lý và chính sách của công ty cao hơn so với các cổ đông ưu đãi.

Tóm lại, sự khác biệt giữa cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông bao gồm:

STT	Cổ phiếu ưu đãi	Cổ phiếu phổ thông
Giống nhau	Là một phần chủ sở hữu của công ty Là một phần lợi nhuận của công ty
Khác nhau	Cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết trong các đại hội cổ đông. Cổ phiếu ưu đãi được ưu tiên hơn cổ phiếu phổ thông trong việc chia trả lợi nhuận, cổ tức công ty và thanh lý nợ nếu công ty phá sản. Cổ phiếu ưu đãi có tính năng gọi vốn hơn so với cổ phiếu phổ thông. Cổ phiếu ưu đãi có thể được chuyển đổi thành một số lượng cổ phiếu phổ thông cố định, nhưng cổ phiếu phổ thông không có lợi ích này.	Cổ phiếu phổ thông có quyền biểu quyết trong các đại hội cổ đông. Cổ phiếu phổ thông có xu hướng ổn định hơn trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi. Đây cũng là loại cổ phiếu mang lại tiềm năng thu lợi dài hạn lớn nhất.

*So sánh cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi*

III. Cổ phiếu ưu đãi hay là cổ phiếu ngược đãi nhà đầu tư

Trong giai đoạn 2008-2009 và 2010-2011, thời gian này rất nhiều cổ phiếu có thể giảm từ 50-70% giá trị. Một số cổ phiếu hiện nay còn đang bị định giá thấp hơn giá phát hành cho nhân viên, trong khi đó thời hạn được phép chuyển nhượng cổ phiếu ưu đãi vẫn chưa đến. Điều này sẽ làm tính “ưu đãi” của các cổ phiếu này không phát huy tác dụng, không những thế nó còn trở thành ngược đãi với nhân viên.

Một số ví dụ sau để thấy cổ phiếu “ưu đãi” có thể thành “ngược đãi”: ngày 20-8-2010, REE phát hành 8 triệu cổ phiếu “ưu đãi” cho nhân viên chủ chốt của công ty với giá 12.000 đồng, hạn chế chuyển nhượng trong vòng 24 tháng, tuy nhiên tới ngày 20-08-2012, giá cổ phiếu của REE chỉ còn 8.400 đồng.

Tháng 7-2010, Sacombank (STB) phát hành khoảng 13,5 triệu cổ phiếu “ưu đãi” cho nhân viên chủ chốt của công ty với giá 12.000 đồng, hạn chế chuyển nhượng trong vòng 2 năm, nhưng tới ngày 24-6-2011, giá cổ phiếu STB chỉ nằm ở mức 12.000 đồng.

Trường hợp phát hành của VCB cho cán bộ công nhân viên với mức giá khoảng 64.000 đồng vào năm 2007 đã trở thành một “ác mộng” không thể nào quên vì sau khi IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) với giá bình quân là 107.000 đồng, VCB đã tụt dốc một mạch trong vòng một năm về mức giá gần 30.000 đồng/cổ phiếu, những cán bộ, nhân viên nào của VCB không kịp bán ra cổ phiếu sẽ bị thua lỗ nặng.

*Cổ phiếu ưu đãi có mang đến thành công cho nhà đầu tư*

Rõ ràng với một vài ví dụ trên cũng có thể cho thấy, các công ty nên sử dụng phát hành quyền chọn mua cổ phiếu để đảm bảo cho nhân viên quyền được quyết định mua hay không mua cổ phiếu với mức giá đã ấn định sẵn tùy thuộc vào diễn biến của thị giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Một vài ví dụ trên cũng cho chúng ta thấy không phải lúc nào cổ phiếu ưu đãi cũng tốt, thế nhưng lợi ích mang lại của cổ phiếu ưu đãi cũng rất hấp dẫn, với nhà đầu tư thì cổ phiếu ưu đãi không vấn đề gì, nhưng với các nhà đầu cơ thì cần cân nhắc tính toán về có thực hiện mua cổ phiếu ưu đãi không.

Trên đây chúng tôi đã giới thiệu về cổ phiếu ưu đãi là gì? so sánh cổ phiếu ưu đãi với cổ phiếu phổ thông. Hy vọng bài viết hữu ích với nhà đầu tư, nhà đầu tư quan tâm tới cách dịch vụ chứng khoán như: dữ liệu Forex cho Amibroker, dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, phần mềm chứng khoán, khóa học chứng khoán… truy cập website nududo.com hoặc liên hệ hotline 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.