Các mô hình trong chứng khoán đặc điểm và cách nhận dạng?

Các mô hình trong chứng khoán là một công cụ để hỗ trợ phân tích kỹ thuật và xác định các mô hình trong cổ phiếu. Nhà đầu tư khi sử dụng các loại mô hình trong chứng khoán sẽ hỗ trợ trong việc đưa ra các chiến lược đầu tư và gia tăng lợi nhuận trong chứng khoán. Vậy các mô hình trong chứng khoán là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết bài viết dưới đây.

1. Mô hình trong chứng khoán là gì?

Các mô hình trong chứng khoán đó là các mẫu biểu đồ được hình thành với các hình dạng nhất định, những biểu đồ này sẽ thường được lặp đi lặp lại nhiều lần trong quá trình giao dịch của các nhà đầu tư. Mỗi loại biểu đồ sẽ có các nội dung, đặc điểm và ý nghĩa khác nhau khi xuất hiện.

Từ các mô hình trong chứng khoán nhà đầu tư sẽ dự đoán được mọi biến động trong tương lại khi chúng có dấu hiệu lặp lại. Ngoài ra, có thể phân tích kỹ thuật hoặc phân tích cơ bản để đưa ra các chiến lược hiệu quả hơn trong đầu tư.

Trên các bảng đồ kỹ thuật số, các điểm giá sẽ được nối với nhau trong một khoảng thời gian nhất định. Từ đó tạo nên các mô hình trong chứng khoán như mô hình vai đầu vai, mô hình đỉnh kép, mô hình 2 đáy, các mẫu hình tam giác,.. từ các mô hình chi tiết này sẽ giúp các nhà đầu tư dự đoán được mức giá tiếp theo dựa trên các dữ liệu từ quá khứ.

Bên cạnh đó để đạt hiệu quả tốt nhất nhà đầu tư nên kết hợp cùng với phần mềm chứng khoán Amibroker. Phần mềm Amibroker có đầy đủ các điểm chỉ báo này và có cả điểm mua/bán. Chi tiết nhà đầu tư tham khảo tại Phần mềm chơi chứng khoán hiệu quả.

Theo nguyên tắc của các mẫu hình kỹ thuật (Chart Patterns)

• “ Lịch sử sẽ lặp lại chính nó” như trong phần giả định cơ sở của PTKT. Tức hành vi và tâm lý của con người là không thay đổi hoặc thay đổi rất chậm. Cái này là thực tế không chỉ ở Việt Nam mà TT quốc tế cả trăm năm này rồi nên mới có kiểu áp dụng các mô hình giá vào việc phân tích.
• Bản chất của các mẫu hình giá kỹ thuật đều dựa vào nền tảng của cách xác định xu hướng giá chứng khoán để từ đó tìm các vùng Break Out, Down. Khoảng thời gian phía trước cho đến các vùng Break Out, Down đó được các nhà PTKT quan sát từ nhiều biểu đồ. Lịch sử gần trăm năm rút ra các mẫu hình giá có khả năng lặp lại nhiều lần và đặt theo các tên gọi như Vai Đầu Vai, 2 Đáy, 2 Đỉnh, Cốc tay cầm… và thực tế trải nghiệm của tác giả cũng đánh giá cao độ tin cậy của một vài mẫu hình giá.

2. Ưu điểm và nhược điểm của các mô hình trong chứng khoán

+ Ưu điểm của mô hình trong chứng khoán được thể hiện:

• Hình dạng của mô hình giá trực quan với tên gọi khác nhau để nhà đầu tư có thể dễ nhớ, dễ áp dụng.
• Có đầy đủ các mẫu hình để nhận diện nên độ chính xác về các dự đoán thường khá cao.
• Sử dụng mô hình trong chứng khoán để phân tích kỹ thuật và dự đoán sẽ giúp nhà đầu tư nhận được các tín hiệu để vào thực hiện lệnh sớm, hợp lý đem về lợi nhuận cao.

+ Nhược điểm của mô hình trong chứng khoán đó là:

• Khi các mô hình hoàn thành thì mới có thể dự báo được xu hướng giá
• Các mô hình trên lý thuyết khá dễ nhìn nhưng thực tế tại thị trường có nhiều biến động phức tạp khiến hình dạng đôi khi không chuẩn như mẫu.
• Trong một vài tình huống phá vỡ giá xảy ra ở mô hình giá có thể gây ảnh hưởng đến việc dự đoán.
• Với những trường hợp mô hình lồng trong mô hình sẽ khiến cho các nhà đầu tư dễ bị rối và không biết giao dịch ra sao.
• Trong một số trường hợp xuất hiện mô hình trong chứng khoán biểu hiện biến động giá giả. Nhà đầu tư cần nhìn nhận chính xác tránh để thua lỗ trong quyết định mua, bán cổ phiếu.
• Mỗi mô hình trong chứng khoán sẽ có đặc điểm, các nhận dạng riêng, nhà đầu tư cần nắm vững các kiến thức cơ bản về các mô hình để tránh nhầm lẫn và gặp các rủi ro về tài chính.

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ sản phẩm giúp các nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.

3. Các loại mô hình trong chứng khoán

Trong các mô hình trong chứng khoán 2 mô hình chính đó là: Mô hình đảo chiều và Mô hình giá tiếp diễn dưới đây là chi tiết của từng loại mô hình:

a. Mô hình giá đảo chiều

Mô hình đảo chiều có các loại mô hình trong chứng khoán đó là:

+ Mô hình kim cương (Diamond Top)

Đây là mô hình dạng giống viên kim cương bởi 2 hình tam giác kết hợp lại. Hai đường hỗ trợ bên dưới cùng với hai đường kháng cự bên trên sẽ tạo nên mức đỉnh và đáy cụ thể.

Mô hình này thường xuất hiện khi có xu hướng tăng và phát tiệu sắp có cuộc đảo chiều từ tăng sang giảm. Nhà đầu quan sát thời điểm này có thể đặt lệnh bán nhằm kiếm lời.

+ Mô hình vai đầu vai (head anh shoulders)

Trong các mô hình trong chứng khoán thì mô hình vai đầu vai được sử dụng khá phổ biến trong thị trường chứng khoán, thị trường Forex, tiền ảo. Mô hình này có hiệu quả trong việc báo hiệu sự đảo chiều về giá từ tăng sang giảm để các nhà đầu tư take profit hay dừng lỗ (stop loss) đúng thời điểm.

Mô hình trong chứng khoán này gồm 2 loại đó là vai đầu vai thuận báo hiệu giá đảo chiều từ tăng sang giảm và vai đầu vai ngược báo hiệu giá đảo chiều từ giảm sang tăng.

Đặc điểm của mô hình vai đầu vai bao gồm 3 đỉnh và 1 đường viền cổ chi tiết như sau:

• Đỉnh 1 (vai trái) đó là đỉnh đầu tiên và bắt đầu của mô hình vai đầu vai
• Đỉnh 2 (đầu) đó là đỉnh cao hơn đỉnh 1 và tượng trưng cho phần đầu
• Đỉnh 3 (vai phải) đó là có đỉnh thấp hơn đỉnh 2 và tượng trưng cho vai phải
• Đường viền cổ đó là đường nối giữa đáy của 2 vai với nhau.

Để sử dụng mô hình trong chứng khoán vai đầu vai nhà đầu tư có thể thực hiện theo chiến thuật cơ bản như sau:

• Trường hợp 1: Thực hiện vào lệnh SELL ngay khi giá phá vỡ đường viền cổ dưới đáy của vai bên phải một chút, điểm cắt lỗ Stop Loss nằm ở trên đỉnh vai phải một chút và tỷ lệ chốt lời R:R là 1:2 hoặc 1:1
• Trường hợp 2: Khi giá xuống dưới đường viền cổ một chút nhưng xuất hiện đảo chiều quay lên thì nhà đầu tư có thể đặt lệnh SELL ngay khi giá căt đường viền cổ kéo dài. Điểm cắt lỗ nằm trên đỉnh vai phải, chốt lời tỷ lệ 1:2 hoặc 1:1. Khi sử dụng trường hợp 2 thì rủi ro khá cao nhưng nếu giá quay đầu lên thì lợi nhuận sẽ cao hơn trường hợp 1.

+ Mô hình 2 đáy (Double Bottom)

Mô hình 2 đáy thuộc các mô hình trong chứng khoán với hình dạng giống chữ “W” xuất hiện ở cuối xu hướng giảm và là mô hình báo hiệu thị trường sắp có sự đảo chiều theo hướng tăng.

Sử dụng mô hình 2 đáy trong các loại mô hình trong chứng khoán nhà đầu tư cần nhớ như sau:

• Không giao dịch với mô hình 2 đáy trong trường hợp giá nằm dưới đường MA20
• Mô hình có khoảng cách 2 đáy càng lớn thì tỷ lệ mô hình đó thành công càng cao
• Mô hình có tín hiệu tích lũy gần khu vực kháng cự (Neckline) thì khả năng Breakout sẽ càng cao.
• Trong trường hợp khi nhà đầu tư tham gia thị trường có mô hình 2 đáy Double Bottom đã rõ ràng thì hãy đợi giá pullback và restest lại vùng hỗ trợ mới hoặc đợi dấu hiệu khác.
• Các để lọc mô hình đáy kép đó là giá di chuyển ở vùng hỗ trợ trong khung thời gian cao và xuất hiện mô hình 2 đáy ở khung thời gian thấp.

+ Mô hình 3 đáy (Triple Bottom)

Đây là mô hình có 3 đáy và 2 đỉnh có dạng chữ A. Ở phần đoạn cuối cùng của mô hình 3 đáy là một điểm đột phá breakout nằm trên đường kháng cự. Đây là một mô hình trong chứng khoán báo hiệu thị trường sắp đảo chiều tăng giá, thường xuất hiện ở sau xu hướng giảm.

Mô hình 3 đáy giống như các mô hình trong chứng khoán Khi  sử dụng Triple Bottom nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm đó là:

• Mô hình 3 đáy là mô hình đảo chiều tăng giá
• Trường hợp mô hình 3 đáy nằm trong xu hướng giảm mạnh thì dễ thất bại.
• Thời gian hình thành mô hình 3 đáy càng lâu thì càng thành công.
• Ưu tiên tìm mô hình ba đáy ở trong một xu hướng tăng dài hoặc xuất hiện ở khu vực hỗ trợ của khung thời gian cao hơn.
• Cần hiểu 3 cách giao dịch với 3 đáy dựa vào tín hiệu retest, tích lũy và pullback.

+ Mô hình 2 đỉnh (Double Top)

Mô hình 3 đỉnh là một mô hình trong chứng khoán có hình dạng giống chữ M và báo hiệu tín hiệu đảo chiều từ xu hướng tăng thành xu hướng giảm.
Đặc điểm rất dễ nhận biết đó là Hai đỉnh của mô hình nổi lên rõ ràng và có thể ngang bằng nhau hoặc chênh nhau một chút, khi nối 2 đỉnh lại với nhau thành đường kháng cự. Ở giữa hai đỉnh xuất hiện một đáy tạm thời và được gọi là đáy trung tâm. Đường đi ngang đi qua đáy trung tâm và được gọi là đường viền cổ (neckline) mang tính chất là đường hỗ trợ.

Nhà đầu tư khi sử dụng mô hình trong chứng khoán này chỉ cần nhớ một số điểm sau:

• Mô hình hai đỉnh có các tên gọi khác nhau như mô hình đỉnh kép, mô hình đáy kép.
• Mô hình Double Top thể hiện cho thấy giá không thể tăng cao hơn được nữa và sắp sửa giảm giá.
• Mô hình hai đỉnh hoạt động kém hiệu quả trong xu hướng tăng mạnh.
• Khoảng cách thời gian giữa 2 đỉnh càng lớn thì xác xuất đạt thành công của mô hình sẽ càng cao.
• Một cách để nhà đầu tư giao dịch an toàn đó là tìm tín hiệu tích lũy trước khi giá Breakout khỏi Neckline
• Nhà đầu tư kết hơp 2 khung thời gian để có thể giao dịch với mô hình đỉnh chính xác.

+ Mô hình 3 đỉnh (Triple Top)

Đây là mô hình gồm có 3 đỉnh tương tự nhau cùng 2 đáy xếp cạnh nhau như hình 3 ngọn núi. Mô hình này xuất hiện sẽ là báo hiệu của sự đảo chiều từ tăng sang giảm. Điểm lưu ý mô hình này đó là hoàn thành trong vòng 3 đến 6 tháng nên cần kiên nhẫn đợi đỉnh thứ 3 xuất hiện để không nhầm lẫn kết quả khi mô hình với chỉ 2 đỉnh.

Một vài điểm chú ý khi sử dụng mô hình trong chứng khoán này đó là: 

• Mô hình 3 đỉnh – Triple Top là một mô hình giá đảo chiều giảm giá và báo hiệu áp lực bán đang mạnh.
• Nhà đầu tư không nên vội giao dịch khi mô hình vừa hoàn thiện, giá đang ở vùng hỗ trợ bởi nơi đó có áp lực mua tiềm ẩn.
• Không nên chạy cố theo mô hình 3 đỉnh và đặt lệnh bán khống bởi nhiều khả năng sẽ có pullback xảy ra nhà đầu tư cần tỉnh táo.
• Để giao dịch tốt nhất với mô hình Triple Top nhà đầu tư dựa vào False Break, Buildup, lần Pullback đầu tiên và Breakout Retest.
• Cần quan sát và xem xét mô hình 3 đỉnh ở khung thời gian lớn hơn, nếu nó ở trong xu hướng tăng thì rất dễ trở thành mô hình thất bại, nhưng nếu mô hình 3 đỉnh hình thành ở mức kháng cự thì xác suất thành công của mô hình rất cao.

b. Mô hình giá tiếp diễn

Mô hình giá tiếp diễn có các mô hình trong chứng khoán đó là:

+ Mô hình nêm (Wedge Pattern)

Đây là mô hình khá phổ biến phân tích kỹ thuật với hình dạng hoàn thành xuất hiện cả sau xu hướng tăng hoặc giảm. Nó dự báo giá sẽ tiếp tục đi theo xu hướng cũ (tăng hoặc giảm) hoặc có thể đảo chiều sang xu hướng ngược lại.

Khi tìm hiểu về mô hình cái nêm cần dựa vào 2 đường xu hướng của nó (đó chính là đường nối các đỉnh và đường nối các đáy với nhau) đây là điểm quan trọng nhất. 2 đường xu hướng này cần phải cùng hướng lên trên hoặc cùng hướng xuống dưới. Có 2 loại mô hình là nêm giảm (Falling Wedge) và nêm tăng (Rising Wedge).

Sử dụng mô hình nêm nhà đầu tư cần lưu ý vài điểm sau:

• Mô hình cái nêm là mô hình có 2 đường xu hướng cùng hướng lên trên hoặc cùng hướng xuống dưới
• Mô hình cái nêm là 2 đường xu hướng cùng hướng lên và báo hiệu tín hiệu giảm giá
• Mô hình cái nêm là 2 đường xu hướng cùng hướng lên và báo hiệu tín hiệu tăng giá
• Để sử dụng mô hình cái nêm hiệu quả thì cần có ít nhất 2 lần giá chạm kháng cự và hỗ trợ
• Khung thời gian nhà đầu tư có thể chọn nhưng mô hình được thành càng lâu thì độ chính xác càng cao
• Mô hình cái nêm khi xuất hiện sau một xu hướng tăng mạnh hoặc giảm mạnh thì càng hiệu quả
• Nhà đầu tư có thể vào lệnh khi giá vừa Breakout ra khỏi kháng cự/hỗ trợ hoặc nhà đầu tư có thể đợi giá retest lại để giảm rủi ro. Ngoài ra, cần hiểu rõ về cách cắt lỗ và chốt lời với mô hình cái nêm.

+ Mô hình tam giác (Triangle)

Mô hình tam giá là mô hình thể hiện sự tạm dừng của một xu hướng đang diễn ra và cả 2 bên giao dịch đều không tỏ ra quyết liệt. Mô hình trong chứng khoán này bao gồm 3 loại đó là mô hình tam giác tăng, mô hình tam giác cân và mô hình tam giác giảm.

Mô hình tam giác giảm đó là Descending Triangle đây là mô hình tam giác hướng xuống dưới và có một loạt các đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước và các đáy nằm ở vùng hỗ trợ. Đối với mô hình này thường thể hiện lực bán đang mạnh dần và giá có cả năng phá vỡ hỗ trợ và giảm sâu xuống.

Mô hình tam giác tăng đó là Ascending Triangle đây là mô hình trông giống như hình tam giác hướng lên trên và có một loạt các đáy sau cao hơn đáy trước và các đỉnh nằm ở vùng kháng cự. Mô hình này thể hiện cho thấy lực mua đang mạnh dần và giá cả Khả năng phá vỡ kháng cự và tăng mạnh.

+ Mô hình chữ nhật (Rectangle)

Đây là mô hình chỉ xuất hiện khi mức giá bị kìm hãm giữa 2 đường hỗ trợ và kháng cự đang song song với nhau. Mô hình này báo hiệu cho một giai đoạn đang tạm dừng giao dịch giữa bên mua và bên bán. Đồng thời thể hiện cho thấy sự tích lũy về giá trước khi tiếp xúc xu hướng ban đầu.

+ Mô hình lá cờ (Flag)

Đây là mô hình tương tự mô hình chữ nhật, mô hình thể hiện cho thấy mức giá đang nằm ở 2 đường hỗ trợ và kháng cự song song với nhau. Mặt khác, mô hình cũng thể hiện thêm phần cán cờ cho thấy xu hướng ngược lại với phần lá cờ đó được coi là mô hình báo hiệu giá sẽ tiếp tục đi theo đúng xu hướng.

+ Mô hình cờ đuôi nheo (Pennant)

Mô hình cờ đuôi nheo là mô hình phổ biến trong các mô hình trong chứng khoán, có hình dạng giống như một lá cờ hình tam giác. Nên nhiều nhà đầu tư dễ nhầm lẫn mô hình cờ đuôi nheo với mô hình cái nêm hoặc mô hình tam giác. Mô hình này thường xuất hiện sau khi có một xu hướng mạnh xảy ra trong một đợt tích lũy ngắn và trước mức giá thị trường tiếp tục di chuyển theo hướng ban đầu.

Khi sử dụng mô hình cờ đuôi nheo nếu không kịp vào lênh khi giá vừa Breakout ra khỏi mô hình thì đợi giá retest lại hỗ trợ/kháng cự hoặc những đợi pullback nhỏ rồi vào lệnh.  Mô hình cờ đuôi nheo thường có xác xuất thành công lớn hơn khi nó hình thành trong thời gian đủ dài và tối thiểu từ 3 tuần trở lên.

+ Mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle)

Đây là mô hình xuất hiện trong một xu hướng tăng và cho thấy điểm báo về sự tiếp diễn xu hướng đó, mô hình này cũng xuất hiện trong một xu hướng giảm và báo hiệu giá sẽ đảo chiều tăng lên.

Mô hình cốc tay cầm là một trong các mô hình trong chứng khoán và đây là  mô hình dạng biểu đồ có hình dạng như một chiếc cốc có tay cầm, báo hiệu cho rằng cổ phiếu sẽ chuẩn bị tăng giá mạnh mẽ. Đa phần các nhà đầu tư thường sử dụng mô hình cốc tay cầm để nắm bắt cơ hội từ các đợi bùng nổ tăng giá của giá cổ phiếu.

Mô hình cốc tay cầm – mô hình trong chứng khoán sở hữu 3 phần chính đó là:

• Xu hướng: Trong một xu hướng tăng giá
• Phần cốc: Phần cốc thường có dạng chữ U hoặc chữ V và thể hiện giá cổ phiếu vừa trải qua một giai đoạn xuống dốc, sau đó tạo đáy và đang có xu hướng đi lên
• Phần tay cầm: Thể hiện giá cổ phiếu đang lên đến miệng chiếc cốc, các nhà đầu tư sẽ bán để chốt lời. Lượng cổ phiếu khi bán ra nhiều nên giá được điều chỉnh giảm một phần. Cung giảm lượng mua nhiều thì giá lại đi lên và tạo ra phần tay cầm của chiếc cốc.

Bài viết trên đây là những thông tin về khái niệm mô hình trong chứng khoán là gì? các loại mô hình trong chứng khoán phổ biến và đặc điểm mô hình trong chứng khoán cần biết để nhà đầu tư áp dụng trong việc phân tích kỹ thuật. Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên nhà đầu tư hiểu hơn về cách nhận biết các mô hình trong chứng khoán để gia tăng tỷ lệ thực hiện giao dịch hiệu quả. 

Nhà đầu tư tham khảo một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Youtube chứng khoán, Robot chứng khoán,… Hãy truy cập website: nududo.com hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.